De tentoonstelling Christoffel & Kate Bisschop: Verlangen naar vroeger, die door bezoekers met maar liefst een 9 wordt beoordeeld, is langer te zien. Het Fries Museum in Leeuwarden verlengt de publieksfavoriet tot en met 7 juli 2024. Niet eerder werd een tentoonstelling van het museum zó hoog beoordeeld. In de tentoonstelling maak je kennis met de Friese kunstenaar Christoffel Bisschop – in zijn eigen tijd vergeleken met meesters als Vermeer en Rembrandt – en zijn Engelse echtgenote Kate. Samen vormden zij hét powerkoppel van de 19de eeuw. Het Fries Museum haalt het ooit zo beroemde echtpaar Bisschop terug uit de vergetelheid met een grote tentoonstelling, die laat zien hoe het verlangen naar vroeger het leven en werk van de kunstenaars bepaalde.
Bezoekers zijn vooral te spreken over de opzet en sfeer van de tentoonstelling, met kunstwerken van de voor velen onbekende Christoffel en Kate, aangevuld met persoonlijke voorwerpen, antiek en textiel. Enkele reacties die bezoekers achterlieten:
– ‘Een schitterende tentoonstelling qua opbouw en inrichting én uiteraard de tentoonstelling zelf!! We hadden nog nooit van Christoffel en Kate Bisschop gehoord, onbegrijpelijk! Zo prachtig kunnen schilderen maakt je klein en vol verwondering. Net als destijds de tentoonstelling van Lourens Alma-Tadema, om nooit meer te vergeten.’
– ‘We vonden de expositie prachtig en ook mooi in beeld gebracht. De ruimten met de Hindelooper inrichting waren prachtig, een lust voor het oog. We hadden nog nooit van deze schilder en zijn echtgenote gehoord maar het was subliem. We waren er echt van onder de indruk. Dat was de reis vanuit Hellendoorn zeker meer dan waard. We hebben er meer dan 2 uur gekeken. Geweldig! Complimenten voor deze tentoonstelling. U kunt trots zijn op dit Fries Museum.’
– ‘Wederom een unieke en prachtig opgezette tentoonstelling. De presentatie was fenomenaal en met alle zorg samengesteld. Ik heb er heel erg van genoten. Het was de moeite waard om drie uren vanuit Brabant naar deze tentoonstelling te komen. Na Alma-Tadema en Mata Hari een waardige opvolger. Heel veel dank.’
Vergeten schilders
Na de tentoonstelling over de vergeten schilder Sir Lawrence Alma-Tadema in 2016-2017, introduceert het Fries Museum nu het echtpaar Bisschop bij het grote publiek. De 19de-eeuwse kunstenaars Christoffel en Kate Bisschop leefden in een tijd van industrialisatie en grote veranderingen, maar echt thuis voelden zij zich daarin niet. Liever richtten ze hun blik op de 17de eeuw. Met zijn nostalgische taferelen wekte Christoffel lang vervlogen tijden opnieuw tot leven. Geliefd waren zijn verstilde Hindelooper interieurs, vaak met lezende vrouwen, mijmerend bij het raam. Hij was een van de bestbetaalde kunstenaars van zijn tijd en zijn werk werd vergeleken met 17de-eeuwse meesters als Johannes Vermeer, Rembrandt en Pieter de Hooch. Zijn krachtige kleurgebruik en heldere lichteffecten bezorgden hem de bijnaam ‘schilder van het schitterend effect’. Ook Kate had zich als verdienstelijk kunstenaar ontwikkeld, met een voorliefde voor eenvoudige interieurs met moeders en jonge kinderen. Al in haar geboorteplaats Londen timmerde zij hard aan de weg en kreeg ze lovende kritieken. Nadat ze in 1869 met Christoffel trouwde en in Den Haag ging samenwonen, wist Kate als eerste vrouw werkend lid te worden van het Haagse kunstenaarsgenootschap Pulchri Studio. Ook begaf ze zich in koninklijke kringen, waar de ondernemende Kate haar eigen werk en dat van haar man slim onder de aandacht bracht.
Hang naar het verleden
Naast hun werkzaamheden als kunstenaars, waren Christoffel en Kate fanatieke verzamelaars van antieke voorwerpen. Vooral de bonte Hindelooper kleding en interieurs trokken Christoffels aandacht. Deze liet hij dan ook volop terugkomen in zijn schilderijen. Met zijn geënsceneerde interieurs wist hij vervlogen tijden te herscheppen, waarmee hij erg succesvol was en bijdroeg aan de Hindeloopenhype. In het buitenland kwam de Hindelooper stijl zelfs symbool te staan voor de Nederlandse cultuur en in 1878 veroverde de Hindelooper kamer met levensechte poppen in streekdracht de harten van de bezoekers van de Wereldtentoonstelling in Parijs.
Tentoonstelling
In de tentoonstelling zijn bruiklenen te zien van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Rijksmuseum, Stedelijk Museum Amsterdam, Douwes Fine Art, Nederlands Openluchtmuseum, Paleis het Loo, Koninklijke Verzamelingen, Kunstmuseum Den Haag, Zuiderzeemuseum, Museum Gouda, Groninger Museum, Galerie Nieuw Schoten, Teylers Museum, Museum Hindeloopen, Slot Zuylen, Museum Boijmans Van Beuningen, Stichting FB Oranjewoud, Villa Vauban (Luxemburg), Gallerie degli Uffizi (Italië) en particuliere bruikleengevers die graag anoniem willen blijven. Het tentoonstellingsontwerp is in handen van Lies Willers, met grafische vormgeving door Paul Bomers. In de laatste ruimte van de tentoonstelling kunnen bezoekers zichzelf fotograferen in uiteenlopende kostuums, een hedendaagse knipoog naar Hindelooper streekdracht. De ontwerpen zijn bedacht en gemaakt door studenten de opleiding Fashion Design van Firda, onder leiding van ontwerper Theodorus Johannes Adriaans en museumdocent Geja Broers.
Meer Bisschop
Bij de tentoonstelling verschijnt een rijk geïllustreerde catalogus, met uitgebreide aandacht voor de kunstwerken van het echtpaar Bisschop en hun indrukwekkende antiekverzameling, die in 1905 volledig aan de provincie Friesland werd geschonken, inclusief de inrichting van hun beider ateliers. Wie Vriend wordt van het museum, ontvangt het boek als welkomstcadeau. Het boek is ook los verkrijgbaar voor € 29,95 in de museumwinkel en webshop van het Fries Museum. In de winkel zijn ook andere mooie Bisschop-souvenirs te vinden. Bij de tentoonstelling organiseert het museum bovendien allerlei activiteiten en is een podcast te beluisteren met Hedy d’Ancona die nog dieper ingaat op het leven en werk van Kate Bisschop. Het gehele activiteitenprogramma is te vinden op friesmuseum.nl/activiteiten. Ook onderwijsgroepen zijn van harte welkom. Alle programma’s zijn te vinden op friesmuseum.nl/onderwijs. In museumcafé Thús kunnen bezoekers tot slot genieten van een ‘Bisschopje’, een slofje met Friese dúmkes.
Deze tentoonstelling wordt mogelijk gemaakt door de Gemeente Leeuwarden, het Frysk Blockbuster Fonds, Wassenbergh-Clarijs-Fontein Stichting, Prins Bernhard Cultuurfonds op naam van Marten Orges Fonds, Leeuwarder Ondernemers Fonds, Stichting Ritske Boelema Gasthuis, Meindersma-Sybenga Stichting, Stichting Sint Anthony Gasthuis, Stichting Het Nieuwe Stads Weeshuis, Stichting Siebolt Foundation, Boelstra Olivier Stichting en Stichting Gifted Art.
Het Fries Museum wordt mede gefinancierd door Windpark Fryslân, de Provincie Fryslân, het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de VriendenLoterij, Ir. Abe Bonnema Stichting en de vrienden van het Fries Museum.